Savaş Köyü (Mokta)

Eski Adı Mokta
Köy Nufusu 345
Mahalleler null
Merkeze Uzaklığı 17 km
Köy Muhtarı Armağan YILMAZ
Telefon 05301160229
E-Posta null

Eski adı Mokta, ilçe merkezine uzaklığı 17 km'dir. Ardanuç hududunda güzel bir köydür. Hane sayısı 90, nüfusu 345'tir. Toplam tarım alanı 337 Ha, ekili alan 387 Da. olup mısır, patates, fasulye ve lahana ekilmektedir. Geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır.

Şavşat’a 17 km, Artvin’e ise 75 km uzaklıkta ki Savaş köyünün eski adı Mokta’dır Gürcü dilinde” mokvda” (öldü) veya” mokvdoma” (ölmek) anlamına gelmektedir.93 harbi olarak (rumi yıla göre 1877-584= 1293 tarihidir) bilinen ve 1877-1878 yıllarında yapılan Osmanlı Rus savaşında köy halkı büyük bir mücadele vermiş ancak başarılı olamamış.Savaş sonrasında köyün durumu sorulduğunda, soruya cevap veren kişinin Gürcüce mokvda (öldü) cevabını vermesi üzerin köyün adının” Mokta” olarak kaldığı söylenmektedir.1925 yılında il genelinde büyük kısmı gürcüce olan yerleşim yeri adları Meclis-i Umümiyye-i Vilayet (il genel meclisi) kararıyla değiştirildi.Ad değiştirme işlemleri İç İşleri Bakanlığının 1940 yılı sonlarında hazırladığı 8589 sayılı genelgeyle resmileşmiş ve köyün adı eski tarihine de uygunluğu dikkate alınarak “Savaş Köyü” olarak değiştirilmiştir.

ULAŞIM

Köy ile ilçe arasındaki 17 km’lik yolun 15 km’si beton ve asfalt kaplı,geriye kalan 2km’lik kısmı ise( 2015 yılı itibariyle) stabilize yoldurTicari araç sayısı ikidir.Ancak biri faal durumdadır.Şavşat-Artvin karayolunun 7.kilometresinde ki bahçecik (kothev) mahallesine girmeden sola dönülerek,Dalkırmaz ve Çiftlik köylerini geçtikten sonra Savaş köyüne ulaşılır.Köyden ilçeye ulaşım yaklaşık 30 dakikadır.

YERİ VE KONUMU

Kuzey Doğusunda Çiftlik köyü ,kuzeyinde Çayağzı(totizeler) ve Üzümlü (moğoban),güney doğusunda Otluca(satapliya)Güneyinde Çavdarlı(sorsel) ve Ardanuç ilçesine bağlı Kutlu köyü(göreşet),batısında ise Yine Ardanuç ilçesine bağlı Hisarlı(petoban) ve Bağlıca(çidil) köyleri ile sınırları bulunan,ormanlık alanı11835 dönüm,mera alanı90 dönüm,ekilebilir arazi alanı5688 dönüm,köy tüzel kişiliğine ait alan 76 dönüm ve hazine arazisi alanı 4223 dönüm olmak üzere ( kaynak:Artvin İl Tapu ve Kadastro Müdürlüğü) toplam alanı 21912 dönüm(2191 hektar) arazisiyle oldukça geniş bir alana sahip olan Savaş köyü, yeşilin her tonunu taşıyan çok güzel bir doğa yapısına sahip köydür. Köyün rakımı 1470 metredir.3054 m yüksekliğindeki Çadır Dağı(kürdevan)nın eteklerinin doğusunda yaklaşık 2200m yükseklikte aşağı yayla ve 2500 m rakımlı bölgede yukarı yayla olmak üzere iki yayla alanı bulunmaktadır.Aşağı yaylada 8 yayla barınağı,yukarı yaylada ise 42 yayla barınağı vardır.Aşağı yaylanın köye uzaklığı 10km, yukarı yaylanın ise 13 km’dir.Yukarı yaylaya giderken” tavkola” denilen mevkide yolun çok dik, virajlı ve biraz da bozuk olması sebebiyle, araçla yaklaşık 30- 40 dakika da gidilmektedir.Yaz mevsiminde buralarda hayvancılık yapılır.

MAHALLELER

Savaş köyünün toplam on iki (12) mahallesi vardır. Bunlar eski adlarıyla birlikte şunlardır.Dereiçi (romiyet), Yenikent (yokuşun dibi), Pınarlı (gadağma), Çayırbaşı (nomora), Düzmahalle, Ovacık (görçat), Susuz (sinioğullar), Yeşildere (agarosman), Pehlevanlar(çeçat),Baş mahalle,Sırt mahalle, Çağlayan (dutlu) mahallesidir.

Bütün mahallelere araç yolu vardır ve mahalleler arasında ulaşım sıkıntısı yoktur.

TARIM

En çok ekilen sebzelerin başında fasulye,patates,kabak,mısır,lahana,domates ve salatalık gelir. En çok yetişen meyve türleri ise kiraz, dut, elma, armut, erik, ceviz, vişne ve kızılcıktır.Köyde yetiştirilen ve çok emek isteyen beyaz lahana “Mokta lahanası”dillerle destandır ve turşusunun tadına doyulmaz. Hayvancılık azdır. Ekili alanlardan çayırlık alanlar daha fazladır. Köyün geçim kaynağı tarım ve hayvancılık gibi görünse de, köy halkının %90’ının maaşlı olması tarım ve hayvancılığı ikinci plana itmiştir.

Çok geniş kapsamlı olmasa da, köyde arıcılıkla uğraşan kişilerde vardır.

İKLİM VE BİTKİ ÖRTÜSÜ

Genellikle Karadeniz iklimi hüküm sürer.Ancak bazen Kara iklimi özellikleri de görülür. Köyün çevresinde iğne yapraklı çam, ladin, köknar, ardıç ve geniş yapraklı ağaçlardan meşe, dişbudak, karaağaç, yabani kavak, akçaağaç(lek) türlerini içine alan ormanlar vardır. Yakacak ihtiyacı da bu ormanlardan sağlanır. Köyün özelliklerinden biri de yayla ve doğa turizmine uygun oluşudur.

NÜFUS:

Köyün nüfusu mevsimlere göre farklılık gösterir.Yaz mevsiminde yaklaşık 140 hane köyde ikame ederken, kış mevsiminde bu oran 30 haneye kadar düşer. Yaz mevsimindeki kişi sayısı yaklaşık 800 kişi iken,kış mevsiminde kişi sayısı ortalama 200 kişiye düşebilmektedir. Okur yazar oranı %99’dur.

GELENEK VE GÖRENEKLER:

Köyde Türk kültür ve gelenekleri yaşatılmaktadır. Dil, örf ve adetler Ahıska (Kıpçak) Türkleriyle aynıdır (pancarcı şenliği, harfana eğlenceleri, kız isteme, nişan ve düğün, yemek kültürü gibi).

YAPITLAR

Köyün sırt mahallesinde, 38 beton kolon üzerine inşa edilmiş 300m uzunluğunda ve yaklaşık en yüksek yeri 12m olan sulama su kanalı vardır. Bu kanalın altından geçerken insan kendini sanki bir kale duvarından geçiyormuş gibi hisseder. Bu sulama suyu kanalı, ihtişamıyla köyün simgesi haline gelmiştir.

Köyde iki cami vardır.Köyün merkezindeki caminin geçmişi çok eskilere dayanır. Yarı ahşap yarı taş duvardan yapılı tarihi geçmişi olan bir camidir. İkinci cami ise Dere içi mahallesindedir ve yeni yapılmıştır. Köyde, köy tüzel kişiliğine ait bir ortaokul ve üç ilkokul binası bulunmakta, ancak öğrenci olmadığından kapalı durumdadırlar. Köy muhtarlığı hizmet binası mevcuttur. Savaş köyü konuk evi (sağlık evi binası) adı altında kayıtlı binası vardır. Ayrıca Şavşat Kaymakamlığı ve Savaş köyü muhtarlığının işbirliği ile köyün ve çevresinin çok geniş alanının görülüp izlenebileceği Şehit P.Er Sercan YAZAR anısına ”Seyir Tepesi” yaptırılmıştır. Kara meşe denilen ormanlık alanın hemen girişinde başlayıp, yukarıya doğru devam eden sıralı şekildeki su değirmenlerinin görüntüsü ise bir başka güzellik arz eder. Toplam 11 değirmenden ikisi faal durumdadır.Ancak,diğer değirmenlerin yıkılan bozulan kısımlarının onarılması gerekmektedir. Çünkü bu değirmenler ileride tarihi değer olacaklar. Köyde doğal kaynak suları bulunmaktadır.Ayrıca kapalı içme suyu şebekesi de vardır. Kapalı şebeke içme suyu Çadır Dağı (kürdevan) eteklerinde bulunan Karagöl’ün bir kilometre aşağısındaki” çegilli” ve yine üç kilometre aşağısındaki” dalaha” mevkilerinde bulunan kaynak sularından getirilmiştir. Çok sağlıklı ve de çok temiz bir sudur. Ayrıca yine Karagöl’den çok eski yıllarda kazma kürekle yapılmış kanallarla yaklaşık 20 km’lik mesafeden sulama suyu getirilmiştir. Son yıllarda,kanalın sıkıntı yaşanan kısımları makinelerle yapılmış düzeltilmiş,bazı bölümlerine de beton kanal yapılmıştır. Köydeki ekili tarım arazileri ve çayırlık alanlar bu sulama suyu ile sulanmaktadır.

Köye ilk defa elektrik enerjisi 1979 yılında verildi.2015 yılı itibariyle köyde toplam beş adet elektrik trafosu bulunmaktadır. Köyde yaşayan kişilerin bir araya gelip sohbet ettikleri ve eğlendikleri bir de “köy odası” bulunmaktadır.

Kısaca elektriği var,içme suyu var,sulama suyu var,ormanı var,meraları otlakları var, yaylaları var, piknik alanları var, temiz oksijeni var, her şeyden önemlisi huzur ve güven var,harika doğa yapısı var.Bir köyde bulunması gerekenlerin fazlası Savaş köyünde var.Daha ne istenir ki…. Sadece şu istenir; sahiplenmek, sorumluluk almak, kültürümüzü yaşatmak ve gelecek nesillere aktarmak için bir araya gelmek.

Savaş köyü adına, 2016 yılında İstanbul’da faaliyetlerini yürüten SAV-DER (Savaş Köyü Doğa Kültür Turizm ve Dayanışma Derneği) adı altında dernek kurulmuştur ve çalışmalarına devam etmektedir.

KÖYDE MUHTARLIK YAPAN KİŞİLER (Seçilen Kişiler Baz Alınmıştır)